जैविक शेती - आपल्या आरोग्यासाठी आणि जमिनीसाठी

जैविक शेती ही एक शेती पद्धत आहे ज्यामध्ये रासायनिक खते, कीटकनाशके आणि तणनाशकांचा वापर टाळला जातो. या पद्धतीमध्ये नैसर्गिक खते, पीक रोटेशन आणि जैविक कीटक नियंत्रण यासारख्या पद्धतींचा वापर करून पिके घेतली जातात. जैविक शेतीचे अनेक फायदे आहेत, ज्यामध्ये आपल्या आरोग्यासाठी आणि जमिनीसाठी होणारे फायदे समाविष्ट आहेत.

आरोग्य

जैविक शेतीचे उत्पादन रासायनिक खते आणि कीटकनाशकांपासून मुक्त असते. यामुळे आपल्या आरोग्यावर होणारे नकारात्मक परिणाम टाळता येतात. रासायनिक खतांमध्ये असलेले नायट्रेट्स आणि फॉस्फेट्स पाण्यात मिसळून पिण्याच्या पाण्यात दूषित होऊ शकतात. यामुळे कर्करोग, हृदयरोग आणि इतर आरोग्य समस्या उद्भवू शकतात. रासायनिक कीटकनाशकांमुळे त्वचेची जळजळ, श्वसनाचे आजार आणि इतर तीव्र आरोग्य समस्या उद्भवू शकतात. जैविक शेतीचे उत्पादन निवडल्याने आपण या आरोग्य धोक्यांपासून बचावा करू शकतो.

जमीन

जैविक शेती जमिनीची सुपीकता आणि जैवविविधता टिकवून ठेवण्यास मदत करते. रासायनिक खतांचा अतिवापर जमिनीची सुपीकता कमी करू शकतो आणि जमिनीची धूप होण्यास कारणीभूत ठरू शकतो. जैविक खते जमिनीत पोषकद्रव्ये टिकवून ठेवण्यास आणि जमिनीची रचना सुधारण्यास मदत करतात. जैविक शेतीमुळे जमिनीतील सूक्ष्मजीवांची संख्या वाढते, ज्यामुळे जमिनीची सुपीकता आणि उत्पादकता वाढण्यास मदत होते. जैविक शेतीमुळे जमिनीतील जैवविविधता टिकवून ठेवण्यास मदत होते. रासायनिक कीटकनाशकांचा वापर जमिनीतील उपयुक्त कीटक आणि इतर जीव नष्ट करू शकतो. जैविक कीटक नियंत्रण पद्धतींचा वापर जमिनीतील जैवविविधता टिकवून ठेवण्यास आणि पर्यावरणाचे रक्षण करण्यास मदत करते.

इतर फायदे

जैविक शेतीमुळे पाणी आणि हवा प्रदूषण कमी होते. जैविक शेतीमध्ये रासायनिक पदार्थांचा वापर टाळा जात असल्यामुळे, पाणी आणि हवा यांमध्ये रासायनिक पदार्थांचे प्रमाण कमी होते. जैविक शेतीमुळे शेतकऱ्यांच्या आरोग्यावर होणारे रासायनिक पदार्थांचे दुष्परिणाम टाळता येतात.

जैविक शेतीचे आव्हान

जैविक शेतीमध्ये रासायनिक खतांचा आणि कीटकनाशकांचा वापर टाळा जात असल्यामुळे, पिकांचे उत्पादन कमी होऊ शकते. जैविक पिकांची उत्पादन खर्च रासायनिक पिकांच्या तुलनेत जास्त असू शकतो. जैविक शेतीसाठी अधिक ज्ञान आणि कौशल्य आवश्यक आहे.

जैविक शेतीचा स्वीकार

जैविक शेतीचे फायदे लक्षात घेऊन, जगभरात जैविक शेतीचा स्वीकार वाढत आहे. भारत सरकारनेही जैविक शेतीला प्रोत्साहन देण्यासाठी अनेक योजना राबवल्या आहेत.

निष्कर्ष

जैविक शेती ही एक शाश्वत शेती पद्धत आहे जी आपल्या आरोग्यासाठी आणि जमिनीसाठी अनेक फायदे देते. रासायनिक खते आणि कीटकनाशकांपासून मुक्त असलेले अन्न निवडून आपण आपले आरोग्य आणि पर्यावरणाचे रक्षण करू शकतो.